
ههر ژنهك دشێت ب رێیهكێ مفاى ژ دهرمانێن رێگریێ ل دوگیانیێ ببینیت
نوشنیوز شڤان لقمان
د. هیڤیدار عبدلقهار دۆسكى، تایبهتمهندا نهخۆشیێن ژنان و زارۆكبوونێ دیاركر، چهندین رێك ههنه بو رێگیریكرنێ ژ دوگیانبوونێ ژوان ژگرنگترین و بهربهلاڤترین رێكێن رێگیریكرنێ ژ دوگیانبوونێ ب رێكا حهبا و شرینقهیانه، ههروهسا ئهو هورمونێ ددانن دبن پیستى دا یان ب رێكا حهلهقێ كو دداننه دناڤا مالبچووكى دا.
د. هیڤیدار عبدلقهار دۆسكى دیاركر، رێكا ب كارئینانا حهبا ئێك ژ بهربهلاڤترین رێكێن رێگیریكرنێ ژ دوگیانیێ یه، ئهڤ حهبه پێك دهێت ژ دو هورمونا ئیستروجین و پروجێستپرون ئهڤ حهبه دهێته بكارئینان روژا ئێكێ یان پێنجێ یا عادەیا ههیڤانه و پێدڤیه ئافرهت ب شێوهكێ رێكخستى ئهڤان حهبان بخۆت و ژبیرنهكهت و گۆت: ژ مفایێن ب كارئینانا حهبان ئهوه كو رێكخستنا عادەیا ههیڤانه یا ژنێ دكهت و ئێشانا دگهل عادهیێ كێم دكهت و ئهڤان حهبا زیان بو هندهك ژنان ههیه وهكى وان ژنێن تووشى جهلتێ بووین و ژنێن قهلهو كو ژیێ وان 35سالیێ بورى یه، ههروهسا ئهو ژنێن نهخۆشیێن دلى و نهخۆشیێن دومدرێژ ههین، پێدڤیه ئهڤ كهسه سهرهدانا نوشدارا خوه یا تایبهت بكهن بهرى بكاربینن.
تایبهتمهندا نهخۆشیێن ژنان و زارۆكبوونێ دیاركر جورهكێ دى یێ بهربهلاڤ بو رێگیریكرنێ ژ دوگیانیێ ب كارئینانا شرینقانه، ئهڤ شرینقه رۆژا پێنجێ ژ عادا ههیڤانه دهێته بكارئینان و بو دهمێ سێ ههیڤان كارێ خوه دكهت و ژ زیانێن ب كارئینانا وێ ئهوه كو عادهیا ههیڤانه پێ تێكدچیت، ههروهسا ژن ب دانانا ڤێ شرینقێ قهلهو دبن و ئهو ژنێن ژیێ وان كێمتر ژ 20 سالیێ كارتێكرن ل ههستیێ وان دهێته كرن وگۆت: دهمێ ژنهكێ ڤیا دوگیان ببیت و ئهڤ شرینقه ب كارئینابیت بو دەمێ سالهكێ دوگیانیا وان گیرۆدبیت.
د. هیڤیدار عبدلقهار دۆسكى دا زانین باشترین جورێ رێگیریكرنا دوگیانیێ ل ههموو جیهانێ نوكه دهێته بكارئینان ئهوژى ب كارئینانا ئهو هورمونێ ددانه بن زهندكا دهستى (ئیمپلانون) كو گهلهكا كاریگهره، ئیمپلانون وهكى زلكێ شخارتێ یه، ددانه بن زندكا دهستى كو ژ هورمونى پێكهاتیه و ئهڤ جوره پێدڤیه ل دهڤ نۆشدارا خوە یا تایبهتمهند بدانیت و بو دهمێ سێ سالان ئهڤ جوره كارێ وه دكهتن، ههروهسا دهمێ ژنێ ڤییا دوگیان بكهڤیت پێدڤیه راكهت، پشتى راكرنێ بو دهمێ ههیڤهكێ ههتا دو ههیڤان ئافرهت دوگیان دكهڤیت.
ههروهسا دیاركر جورهكێ دى یێ رێگیریكرنێ ژ دوگیانیێ دانانا حهلهقێ یه (لهولهب) ئهوژى دو جورن پێك دهێت یا هورمونى (مهرینا) و یا بێ هورمون (كهپهر)، ههردو جور زور دهێنه بكارئینان، مهرینا بو دهمێ پێنج سالان، ههروهسا كهپهر بو ماوێ دههـ سالان وهك رێگیریكرن بو دوگیانبوونێ دهێنه بكارئینان ئهڤ رێكه ناچێبیت ئهو ژنێن نهخۆشیا پهنجهشێرا مالبچووكى یان بهرێ مالبچووكى و ههودانێن داخلى ههبن، یان ئهو ژنێن گرێك سهر مالبچووكێ وێ ههبن بكاربینن.