پلازما چی یە ئەوا د ئێتە ب کارئینان بو نەخوشێن کورونا؟

د ڤان روژا دە زوور باس ل پلازما د ئێتە کرن ، کو د ئێتە وەرگرتن ژ وان نەخوشێن قورتال بین و چاک بینەڤە ژ ئێشا کورونایێ ، پاشی وێ پلازمایێ ڤەدگوهێزن بو نەخوشێن کورونا یێن توند .

پلازما : کەرەستەکێ ڕونە (سائل) د ناڤ خوینێ دە یا پرە ژ فاکتەرێن مەیاندنا خوینێ و جورێن پروتینا و گەلەک دژەتەنا ، و رەنگێ وێ یێ زەرە و بێ شانەیە یان ژی رێژەکا کێم یا پەروکا .نیزیکی ٥٠ تا ٦٠ ژ سەدێ خوینێ پێک د ئینت .

چەوا د ئێتە وەرگرتن

١. دئێتە جوداکرن ژ بتلێن خوینێ یا وەرگرتی ژ خوین بەخشا .

٢. د ئێتە جودا کرن ئێکسەر ژ متبرعي ب رێکا ئامیرێ جوداکرنێ کو دێ پلازمای کێشت و خروکا زڤرینتە ڤە بو لەشێ خوین بەخشی . نوکە ئەڤ رێکە د ئێتە ب کارئینان بو نەخوشێن کورونایێ .

— پشتی وەرگرتنا پلازما د ٢٤ دەمژمێرا د شێن ب کار بینن یان ژی د شێن بێخن د ناڤ فرێزەری دا بو ماوێ ١٢ هەیڤا عمبار بکن .پاشی هەر وەختەکێ ڤیا دشێن ب کار بینن .

کارئینان :

١. کێمبونا فاکتەرێن مەیاندنا خوینێ .

٢.هندەک حالەتێن تحللا خوینێ وەک HUS ، TTP.

٣. انجیودیما .

٤. نوکە بو نەخوشێن کورونا

نوکە ل زوور سەنتەرێن کورونا ئەو نەخوشێن چاک بین ژ کورونایێ پلازما وان ب کار دئينن .ژ بەر کو رێژەکا نەخوشێن توشبووی هندەک کەرستا چێدکن دژی ڤایروسی و د بێژنێ دژەتەنا یان ئەنتی بەدی کو ڤایروسی پیچ دکن .ژ بەر ڤێ ئێکی پلازما ڤان نەخوشا د ئێتە ب کارئینان وەکی دەرمان بو نەخوشێن نی گرتی دێ هاریکاریا وان کت .

—- پێتڤی یە ل دیڤ سیستەمێ گروپێ ABO بێتە دان بو نەخوشا ، ئانکو نەخوشێن O دشێن ژ هەمی جورا وەرگرن .
نەخوشێن A دشین ژ جورێ Aو AB. وەرگرن .
نەخوشێن B دشێن ژ جورێ B و AB وەرگرن .
نەخوشێن AB. تنێ د شێن ژ جورێ AB وەرگرن .

هەر چەندە نە هەمی نەخوشێن قورتال بین د شێن ڤان دژەنتا چێکن ، و نە هەمی نەخوش مفای ژێ وەردگرن .

د.عبدالرحمن عبدالله محسن